Uszkodzenie łożyska koła jest jedną z najczęstszych awarii układu jezdnego, ale charakterystyczne objawy łatwo przeoczyć, gdyż nie pojawiają się nagle, a narastają z czasem. Dowiedz się, jak rozpoznać, że łożysko w Twoim aucie zostało uszkodzone.
8 stycznia 2024
Łożysko koła w samochodzie
Jaką funkcję pełnią łożyska w kole?
Łożysko to element pośredniczący pomiędzy ruchomymi częściami, takimi jak koło, a nieruchomymi, czyli nadwoziem pojazdu. Zadaniem łożysk jest minimalizowanie tarcia, dzięki czemu pojazd może płynnie poruszać się po drodze. W samochodach osobowych zazwyczaj stosuje się łożyska toczne. Są to elementy, które mają formę metalowych kul, rolek lub igieł, umieszczonych pomiędzy dwoma pierścieniami – jednym zewnętrznym, a drugim wewnętrznym.
Elementy toczne obracają się wokół własnej osi, co minimalizuje opory i umożliwia swobodny obrót kół przy zachowaniu niskiego spalania i wysokiej wydajności układu napędowego. Redukcja tarcia również ogranicza zużycie elementów układu jezdnego, takich jak opony i hamulce.
Dlaczego łożyska ulegają awarii?
Łożyska kół nie mają lekkiego życia. Funkcja pośrednika pomiędzy ruchomymi i statycznymi elementami auta sprawia, że muszą być odporne na różnorodne obciążenia, które działają na pojazd podczas jazdy. Mowa tu o masie samochodu, sile bocznej podczas skręcania, a także siłach pionowych, które wynikają z nierówności nawierzchni drogi.
Najczęstszą przyczyną awarii łożysk jest ich normalne zużycie spowodowane regularną eksploatacją pojazdu. Wraz z pokonywaniem kolejnych tysięcy kilometrów elementy toczne i pierścienie ulegają ścieraniu, co z czasem prowadzi do utraty właściwości smarujących i wzrostu oporów. Łożyska zacierają się także wskutek niewłaściwego smarowania. Smar pełni kluczową rolę w redukcji tarcia elementów tocznych, dlatego jego wyciek lub brak szybko uszkadza łożysko.
Zanieczyszczenia, takie jak piasek, kurz czy błoto, mogą przedostać się do łożysk, co gwałtownie przyspiesza ich zużycie. Z kolei wilgoć może powodować korozję metalowych elementów łożysk, osłabiając ich strukturę i doprowadzając do awarii. Warto również pamiętać, że nawet niewielka stłuczka parkingowa może spowodować deformację, pęknięcie lub inną utratę integralności strukturalnej łożyska w naszym kole.
Łożyska mogą zużywać się szybciej w samochodach, które są szczególnie mocno eksploatowane. Auta, które wożą dużą ilość pasażerów i bagażu, holują przyczepy, są prowadzone w sposób ekstremalny, poruszają się z dużą prędkością i są narażone na ciągłe przeciążenia podczas gwałtownych manewrów, zdecydowanie szybciej będą wymagały serwisu łożysk.
Kluczowym aspektem mającym wpływ na zużycie jest również jakość elementów znajdujących się w naszym aucie. Jeżeli łożyska były już wcześniej wymieniane i zastosowano tanie zamienniki, możemy być pewni, że ich trwałość będzie znacznie gorsza od oryginalnych elementów użytych podczas tak zwanego pierwszego montażu. Aby cieszyć się długotrwałą eksploatacją, zawsze warto wybierać sprawdzone rozwiązania Toyoty dostępne bezpośrednio u producenta części oryginalnych.
Typowe symptomy uszkodzenia łożysk
Uszkodzenie łożyska, które zużywa się w naturalny sposób, niekiedy trudno zauważyć, ponieważ główny objaw, czyli charakterystyczny szum, narasta stopniowo. Gdy poruszamy się autem na co dzień, łatwo się do tego przyzwyczaić i przez długi czas ignorować, uznając za typowy odgłos pojawiający się podczas jazdy. To, że szum nie pochodzi z drogi lub opon, a właśnie z uszkodzonego elementu, najprościej zdiagnozować, jeśli zauważymy, że znika lub nasila się podczas manewrów. Odciążone łożysko cichnie, dociążone hałasuje bardziej. W ten sposób jesteśmy w stanie stwierdzić, po której stronie auta należy szukać przyczyny hałasu.
Do innych typowych symptomów uszkodzonego łożyska należą wszelkiego rodzaju wibracje i drgania. Ekstremalnie zużyte łożyska powodują luz w kole, który jest szczególnie odczuwalny podczas szybkiej jazdy. Jeżeli zużycie nastąpiło na przedniej osi, możemy również wyczuwać luz w kierownicy, a nasze auto zacznie „pływać” po drodze.
Nadmiernie zużyta pojedyncza opona również może być symptomem uszkodzonego łożyska. Dzieje się tak dlatego, że nasze auto straciło zbieżność kół wskutek luzu, a opona stykająca się pod kątem z nawierzchnią może kompletnie stracić bieżnik nawet podczas pojedynczej przejażdżki. Ciepło wydobywające się z okolic koła po zakończonej jeździe lub wydłużona czy odchylona od osi droga hamowania to kolejne oznaki, z którymi powinniśmy niezwłocznie udać się do mechanika.
Samodzielna diagnoza uszkodzonych łożysk może nastręczyć trudności. Układy zawieszenia w nowoczesnych autach to skomplikowane, wieloelementowe konstrukcje, w których wymagana jest precyzja działania każdej części układu. Dlatego jeżeli naszych uszu dobiegną niepokojące hałasy lub zauważymy, że samochód prowadzi się inaczej niż zwykle, warto udać się do zaufanego warsztatu lub umówić się z autoryzowanym serwisem na diagnozę. Ma to ogromne znaczenie zwłaszcza wtedy, gdy nasz pojazd zbliża się lub przekroczył przebieg 100–150 tysięcy kilometrów. To właśnie po tym dystansie łożyska zwykle ulegają naturalnemu zużyciu.
